هر آنچه باید درباره انواع ارزهای دیجیتال بدانید
آشنایی با انواع ارز دیجیتال
اگه بخوای یه دسته‌بندی کلی برای ارزهای دیجیتال در نظر بگیریم، می‌تونیم اون‌ها رو به دو گروه اصلی تقسیم کنیم: کوین و توکن. هر کدوم از این دسته‌ها هم انواع مختلفی دارن. از بیت کوین و اتریوم گرفته تا NFTها و توکن‌های هواداری، تنوع زیادی توی این دنیا هست. مهم‌ترین دسته‌های ارزهای دیجیتال عبارت‌اند از:
ارز دیجیتال چیه و از کجا اومده؟
ارز دیجیتال یه شکل جدید از دارایی‌های دیجیتاله که بیش از ۱۰ ساله وارد بازار شده. همه چیز از سال ۲۰۰۹ شروع شد، وقتی که فرد (یا گروهی) با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو اولین ارز دیجیتال یعنی بیت کوین رو معرفی کرد.
بعد از اون، با رشد بیت کوین، پروژه‌های دیگه یکی‌یکی اومدن و ارزهای دیجیتال متنوعی پا به میدون گذاشتن.
تفاوت کوین و توکن چیه؟
ارزهای دیجیتال به دو نوع اصلی تقسیم می‌شن: کوین‌ها و توکن‌ها.
توکن‌ها می‌تونن انواع مختلفی داشته باشن؛ مثل NFT، توکن حاکمیتی یا توکن‌های اوراق بهادار. کوین‌ها هم شامل ارزهایی مثل بیت کوین، اتریوم، و میم کوین‌ها می‌شن.
توکن‌ها به طور معمول روی بستر یه بلاک چین دیگه ساخته می‌شن و برخلاف کوین‌ها، قابل استخراج نیستن. این توکن‌ها ممکنه نماینده یه دارایی خاص باشن یا کاربردهای خاصی توی یه اکوسیستم داشته باشن.
بعضی توکن‌ها حتی قابل بازخریدن، یعنی پشتوانه‌ای مثل طلا، سهام یا املاک دارن. بیشتر توکن‌ها توسط پروژه‌ها یا شرکت‌هایی ساخته می‌شن که از بلاک‌چین‌هایی مثل اتریوم استفاده می‌کنن.
NFT یا توکن غیرمثلی؛ مالکیت دیجیتالی منحصربهفرد
NFT (توکن غیرمثلی) یه نوع خاص از توکنه که هر واحدش منحصربهفرد و غیرقابل تعویضه. یعنی نمی‌تونی دو تا NFT مشابه پیدا کنی یا به‌جای هم ازشون استفاده کنی.
هر NFT اطلاعات خاص خودش رو داره و معمولاً روی بلاک چین ثبت می‌شه.
مثلاً یه اثر هنری دیجیتال، یه بلیت خاص یا آیتم توی یه بازی می‌تونه به شکل NFT دربیاد. NFTها بیشتر تو زمینه‌هایی مثل هنر دیجیتال و کلکسیون‌ها کاربرد دارن و مالکیت و اصالت یه دارایی رو تأیید می‌کنن.
توکن حاکمیتی؛ نظر تو هم مهمه!
یکی از ویژگی‌های جالب دنیای رمزارزها غیرمتمرکز بودنشه. یعنی کسی رئیس نیست، همه با هم تصمیم می‌گیرن.
توکن‌های حاکمیتی دقیقاً برای همین هدف ساخته شدن. با داشتن این توکن‌ها، کاربرا می‌تونن توی تصمیم‌گیری‌های یه پروژه بلاک‌چینی مشارکت کنن، مثلاً رأی بدن که یه ویژگی جدید به پلتفرم اضافه بشه یا نه.
توکن‌های اوراق بهادار؛ سرمایه‌گذاری با پشتوانه واقعی
این توکن‌ها مثل نسخه دیجیتالی سهام یا دارایی‌های دیگه هستن.
ارزششون به یه دارایی واقعی مثل املاک، سهام یا حتی طلا وابسته‌ست. چون مستقیماً به ارزش اون دارایی گره خوردن، معمولاً تحت نظارت نهادهای قانونی هستن و طبق مقررات خاصی عمل می‌کنن.
این توکن‌ها معمولاً از طریق عرضه اولیه (که بهش STO می‌گن) وارد بازار می‌شن و سرمایه‌گذارها می‌تونن اون‌ها رو بخرن یا در پلتفرم‌های خاصی معامله کنن.
توکن‌های رپد؛ پلی بین دنیای واقعی و دیجیتال
توکن رپد یا Wrapped Token یه نوع خاص از توکنه که نماینده یه دارایی دیگه‌ست. مثلاً ممکنه ارزشش از بیت کوین یا حتی طلا گرفته شده باشه.
اینجوری می‌شه دارایی‌هایی که روی یه بلاک چین خاص نیستن رو وارد اکوسیستم دیگه کرد و باهاشون کار کرد.
این توکن‌ها توی پلتفرم‌های دیفای (DeFi) کاربرد زیادی دارن و کمک می‌کنن دارایی‌های مختلف به‌راحتی بین بلاک‌چین‌ها منتقل بشن.
فن توکن‌ها؛ ارتباط نزدیک‌تر با تیم مورد علاقه‌ت
توکن‌های هواداری بیشتر توی دنیای ورزش کاربرد دارن.
با خریدن این توکن‌ها، طرفدارا می‌تونن توی تصمیمات باشگاه مورد علاقه‌شون نظر بدن، کالاهای خاص بخرن یا حتی توی رویدادهای ویژه شرکت کنن.
این توکن‌ها علاوه بر جنبه سرگرمی، گاهی امکان خرید و فروش هم دارن و ممکنه ارزششون بالا یا پایین بره.
استیبل کوین‌ها؛ ارز دیجیتال با قیمت ثابت
استیبل کوین‌ها برای حل یکی از مشکلات اصلی رمزارزها ساخته شدن: نوسان زیاد قیمت.
اینا ارزهای دیجیتالی هستن که قیمتشون تقریباً ثابته، چون معمولاً به یه دارایی مثل دلار یا طلا وصل شدن. این ثبات باعث شده خیلی‌ها برای انتقال پول یا ذخیره‌سازی ازشون استفاده کنن.
میم کوین‌ها؛ شوخی‌هایی که جدی شدن!
میم کوین‌ها رمزارزهایی هستن که معمولاً بر اساس یه شوخی یا میم اینترنتی ساخته شدن.
اولین و معروف‌ترینش دوج کوینه که سال ۲۰۱۳ با الهام از یه سگ بامزه ژاپنی به اسم شیبا اینو ساخته شد. بعد از اون، پروژه‌های مشابه زیادی مثل شیبا اینو و آکیتا اومدن.
هرچند بیشتر میم کوین‌ها کاربرد خاصی ندارن، ولی بعضی‌هاشون با حمایت جامعه و افراد معروف (مثل ایلان ماسک!) رشد زیادی داشتن.
محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال
حالا بیایم یه نگاهی بندازیم به معروف‌ترین ارزهای دیجیتال بازار:
بیت کوین: اولین و بزرگ‌ترین رمزارز که در سال ۲۰۰۹ راه افتاد و همچنان بیشترین سهم بازار رو داره.
اتریوم: دومین رمزارز بزرگ، با قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند.
بایننس کوین: توکن اختصاصی صرافی بایننس که کارمزدهای پایین‌تری به کاربرانش می‌ده.
دوج کوین: رمزارزی که از شوخی شروع شد، اما حالا یکی از معروف‌ترین‌هاست.
شیبا اینو: میم کوینی که روی شبکه اتریوم ساخته شده و خیلی سر و صدا کرده.
کاردانو، سولانا، پولکادات و ریپل: رمزارزهایی با پروژه‌های قوی که طرفدارای زیادی پیدا کردن.
| نوع ارز دیجیتال | توضیحات |
|---|---|
| کوین‌های پرداخت و سرمایه‌گذاری | ارزهایی مثل بیت کوین و اتریوم که برای انجام تراکنش‌های مالی و سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند. |
| استیبل کوین | ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت که برای حفظ ثبات ارزش خود طراحی شده‌اند. |
| میم کوین | ارزهای دیجیتال که از میم‌ها و شوخی‌های اینترنتی الهام گرفته‌اند. نمونه‌های معروف: دوج کوین و شیبا. |
| توکن غیرمثلی (NFT) | دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد که در بلاک چین ثبت می‌شوند و برای خرید و فروش آثار هنری و کلکسیون‌ها استفاده می‌شوند. |
| توکن حاکمیتی | توکن‌هایی که به کاربران اجازه می‌دهند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل‌ها و شبکه‌های بلاک چین مشارکت کنند. |
| توکن اوراق بهادار | توکن‌هایی که نماینده مالکیت بر دارایی‌های واقعی مانند سهام و املاک هستند و ارزش‌شان وابسته به دارایی‌های پشتوانه‌شان است. |
| توکن رپد (Wrapped Token) | توکن‌هایی که نماینده دارایی‌های فیزیکی یا ارزهای دیجیتال دیگر هستند و در بلاک چین‌های مختلف قابل تبادل‌اند. |
| توکن هواداری (Fan Token) | توکن‌های دیجیتال که به طرفداران تیم‌های ورزشی اجازه می‌دهند در فعالیت‌های تیم‌ها و خرید کالاهای خاص مشارکت کنند. |
